5+1 προκλήσεις του φετινού χειμώνα για τις συγκοινωνίες της Αθήνας

14458359488_e939b87b7b_z

Με το καλοκαίρι σιγά σιγά να πλησιάζει προς το τέλος του, η καθημερινή ζωή στην Αθήνα και οι συγκοινωνίες της πόλης (και αυτές σιγά σιγά) επιστρέφουν και πάλι στους κανονικούς τους ρυθμούς.

Μετά από τη σχετική ηρεμία των τελευταίων μηνών ο φετινός χειμώνας  αναμένεται να αποδειχθεί ιδιαίτερα απαιτητικός για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας. Οι αλλαγές που θα έρθουν, θα επηρεάσουν άμεσα τον τρόπο με τον οποίο οι Αθηναίοι χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες και θα ανοίξουν τον δρόμο και για νέες μελλοντικές εξελίξεις.

Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι ο πιο σημαντικός των τελευταίων ετών, με την πολιτική ηγεσία, τις διοικήσεις των συγκοινωνιών και τους εργαζόμενους σε αυτές να έχουν την σπάνια ευκαιρία να πραγματοποιήσουν μία «επανεκκίνηση» του τρόπου με τον οποίο τα ΜΜΜ λειτουργούν και εξυπηρετούν εκατομμύρια Αθηναίους. Μένει να δούμε αν αυτή η ευκαιρία αξιοποιηθεί προς όφελος όλων μας ή αν η λογική του «δεν αλλάζει τίποτα» επικρατήσει οδηγώντας σε μία ακόμα απογοήτευση.

Διαλέξαμε 5+1 αλλαγές-προκλήσεις που πρόκειται να αντιμετωπίσουν οι συγκοινωνίες τον φετινό χειμώνα:

 1.  Καθιέρωση του ηλεκτρονικού εισιτήριου

Ο κύβος ερρίφθη. Μετά από δεκαετίες χρήσης τους, έφτασε η ώρα που οι Αθηναίοι θα πουν αντίο στα χάρτινα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς. Σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα, τα ηλεκτρονικά εισιτήρια αναμένεται να εμφανιστούν από το τέλος του 2016 χωρίς να έχουν ανακοινωθεί περισσότερες λεπτομέρειες. Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι πως η αλλαγή θα γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από τα Λεωφορεία, ενώ θα ακολουθήσουν τα μέσα σταθερής τροχιάς, όπου η εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού είναι πιο περίπλοκη διαδικασία. Είναι πολύ πιθανό επίσης για κάποιο διάστημα τα χάρτινα και τα ηλεκτρονικά εισιτήρια να συνυπάρξουν μέχρι να συνηθίσουν όλοι οι επιβάτες το νέο σύστημα. Οι εξαγγελίες πάντως του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Σπίρτζη για έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα λεωφορεία μέσα στο καλοκαίρι αποδείχθηκαν (όπως ήταν αναμενόμενο) όνειρο θερινής νυκτός.

Ήδη από τις αρχές του καλοκαιριού έχει ξεκινήσει η εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού σε Λεωφορεία και Τραμ ενώ τις τελευταίες μέρες άρχισε η μεταφορά αυτόματων μηχανημάτων μέσω των οποίων θα γίνεται η έκδοση και φόρτωση των ηλεκτρονικών καρτών που θα αντικαταστήσουν τα εισιτήρια, σε σταθμούς του ΗΣΑΠ και στάσεις του Τραμ (το χρονοδιάγραμμα αναφέρει πως τώρα έπρεπε να ολοκληρωνόταν η εγκατάστασή τους). Επίσης, μέσα στο φθινόπωρο αναμένεται να ξεκινήσει και η εγκατάσταση των πυλών εισόδου (μπάρες) στους σταθμούς Μετρό, ΗΣΑΠ και Προαστιακού.

Άνω Πατήσια

2. Η ώρα της αλήθειας για την τηλεματική των Λεωφορείων

Αν και η «κανονική λειτουργία της τηλεματικής», όπως την αποκάλεσε ο ΟΑΣΑ, ξεκίνησε από τις 21 Μαρτίου (με τη δοκιμαστική λειτουργία να έχει ξεκινήσει ήδη από τον Οκτώβριο του 2014), οι καθυστερήσεις, τα προβλήματα, και οι ελλείψεις του συστήματος έγιναν γρήγορα εμφανείς. Ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι, λεωφορεία κυκλοφορούσαν χωρίς εξοπλισμό τηλεματικής με αποτέλεσμα να μην εμφανίζονται στο σύστημα, «έξυπνες« οθόνες προβολής δρομολογίων σε στάσεις παρέμεναν σβηστές, ενώ πολλοί χρήστες έκαναν παράπονα για σοβαρές δυσλειτουργίες της εφαρμογής για iPhone.

Η ώρα της αλήθειας όμως για την τηλεματική έφτασε. Από αυτή την εβδομάδα το σύστημα χρησιμοποιείται και επίσημα από την ΟΣΥ για τον έλεγχο της κυκλοφορίας των λεωφορείων αντικαθιστώντας τους δεκάδες σταθμάρχες που είχαν βάρδια καθημερινά σε ολόκληρη την Αττική. Εξυπακούεται ότι για να γίνεται ρύθμιση της κυκλοφορίας εξ αποστάσεως είναι απαραίτητο κάθε λεωφορείο να εμφανίζεται ζωντανά στο χάρτη.

Οι επιβάτες από τη μεριά τους θα μπορούν να σχηματίσουν άποψη για το αν επιτέλους το σύστημα λειτουργεί σωστά από τα μέσα Σεπτεμβρίου όταν επιστρέψει το χειμερινό πρόγραμμα δρομολογίων. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε επίσης και τις εξαγγελίες του κ. Σπίρτζη για εγκατάσταση και νέων «έξυπνων στάσεων» καθώς και διασύνδεση του συστήματος της τηλεματικής των Λεωφορείων με αυτό του Τραμ.

3. Δημοπράτηση της γραμμής 4 του Μετρό

Η ιστορία με τη δημοπράτηση της γραμμής 4 του Μετρό έχει γίνει σίριαλ. Αρχικά, ο κ. Σπίρτζης υπολόγιζε πως η δημοπράτηση του τμήματος από το Άλσος Βεΐκου ως το Γουδή θα γινόταν στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Στη συνέχεια, στο τέλος του πρώτου τριμήνου και ενώ δεν είχε βρεθεί χρηματοδότηση, ο υπουργός υποσχόταν ότι η δημοπράτηση του τμήματος από το Άλσος Βεΐκου ως την Ακαδημία, στο κέντρο της Αθήνας θα γινόταν μέσα στο καλοκαίρι. Η επόμενη παράταση δόθηκε στις αρχές του καλοκαιριού από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ο οποίος εξήγγειλε πως η δημοπράτηση της γραμμής 4 θα γίνει «μέσα στο 2016».

Λεπτομέρεια, μικρή αλλά πλέον σημαντική, είναι πως η κυβέρνηση έχει αποτύχει παταγωδώς εδώ και μήνες να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για το έργο, σπρώχνοντας τον ορίζοντα υλοποίησης συνεχώς προς το μέλλον. Θα δούμε την δημοπράτηση να προχωράει μέσα στο 2016, όπως υποσχέθηκε ο Αλέξης Τσίπρας ή θα δοθεί μία ακόμα παράταση;

Στην περίπτωση που δεν προχωρήσει η δημοπράτηση της γραμμής 4 τον φετινό χειμώνα, ανοικτό θα μείνει και το ενδεχόμενο επανασχεδιασμού της προκειμένου να συνδεθεί με το Μετρό το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Δέλτα Φαλήρου. Η Αττικό Μετρό αναμένεται να λάβει απόφαση για το τι μέλλον γενέσθαι μέσα στους επόμενους μήνες.

4.  Στην αστυνομία η ασφάλεια στους χώρους του Μετρό

Για ακόμα ένα καλοκαίρι, οι συμμορίες πορτοφολάδων και ζητιάνων έκαναν πάρτι μέσα στο Μετρό. Τα περιστατικά κλοπών, κυρίως τουριστών, συνεχίζονται καθημερινά ενώ για πρώτη φορά είδαμε ζητιάνους να επαιτούν ακριβώς δίπλα σε εκδοτήρια εισιτηρίων σταθμών και να ανοίγουν συζήτηση με εργαζόμενους σε εταιρίες σεκιούριτι. Ας μην ξεχνάμε και τις καταδρομικές επιθέσεις κουκουλοφόρων σε σταθμούς του Μετρό οι οποίες σταμάτησαν μέσα στο καλοκαίρι, σίγουρα όχι λόγω κάποιας αύξησης της αστυνόμευσης.

Είναι διαπίστωση όλων, ακόμα και του ίδιου του υπουργού πως οι εταιρείες security είναι εντελώς αναποτελεσματικές όταν φυλάσσουν δημόσιους χώρους όπως το δίκτυο του Μετρό (ο κ. Σπίρτζης μάλιστα πήγε πιο μακριά υπονοώντας πως οι επιθέσεις κουκουλοφόρων και η φύλαξη από εταιρίες security συνδέονται με κάποιο τρόπο). Η αντικατάστασή τους με προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας έχει εξαγγελθεί εδώ και μήνες αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει πραγματικότητα. Ήρθε νομίζω η στιγμή να δοθεί κάποια λύση στο πρόβλημα της αν-ασφάλειας στο δίκτυο του Μετρό.

5.  Ο Προαστιακός μιλάει Ιταλικά

Είτε γίνει στα τέλη του 2016, είτε στις αρχές του 2017, το πέρασμα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στα χέρια των Ιταλικών κρατικών σιδηροδρόμων θα είναι ένα από τα γεγονότα της χρονιάς. Αν και προς το παρόν οι Ιταλοί κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους, οι προσδοκίες είναι δικαιολογημένα μεγάλες. Τα τελευταία χρόνια άλλωστε, η κατάσταση στον Προαστιακό της Αθήνας, αλλά και γενικά στο δίκτυο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε όλη την Ελλάδα έχει μπει σε έναν αυτόματο πιλότο. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι υποτυπώδεις, ενώ δεκαετίες κακοδιαχείρησης έχουν οδηγήσει στην απαξίωση του ελληνικού σιδηρόδρομου.

Η ανησυχία για το τι θα φέρει η μεγάλη αυτή αλλαγή είναι φυσιολογική αλλά, για να είμαστε ειλικρινείς, πόσο χειρότερα μπορούν να γίνουν τα πράγματα; Κυρίως όταν έχεις να κάνεις με μία εταιρία που θα λειτουργεί στα πλαίσια της ιδιωτικής οικονομίας και θα προσπαθήσει να προσελκύσει και κόσμο που σήμερα δεν σκέφτεται καν να μετακινηθεί με το τρένο. Εμείς πάντως θα είμαστε εδώ για να κάνουμε την απαραίτητη κριτική, για αρχή όμως θα υποδεχθούμε τους Ιταλούς με τις προτάσεις μας για ένα νέο σχέδιο λειτουργίας για τον Προαστιακό της Αθήνας.

Και τέλος…

Μία νέα φιλοσοφία διοίκησης στις συγκοινωνίες

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η σύσταση του λεγόμενου «υπερταμείου», δηλαδή της Εταιρείας Δημοσίων Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. στην οποία, μεταξύ άλλων, θα περιέλθουν ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, Αττικό Μετρό και ΟΣΕ. Σκοπός, σύμφωνα με την κυβέρνηση, δεν είναι η ιδιωτικοποίησή τους, αλλά η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο το δημόσιο διαχειρίζεται τις εταιρείες αυτές μέχρι σήμερα. Με άλλα λόγια, επαγγελματική διαχείριση, αξιοποίηση σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές του ΟΟΣΑ όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση, μείωση των ελλειμμάτων και αύξηση της αξίας των μετοχών τους.

Το τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη για την κάθε εταιρεία, τους εργαζόμενους σε αυτές και το επιβατικό κοινό, μένει να το δούμε. Όπως επίσης μένει να δούμε αν και πόση επιρροή θα συνεχίσει να έχει η κυβέρνηση και ο εκάστοτε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών στις συγκοινωνιακές εταιρείες, πώς θα αντιδράσουν οι εργαζόμενοι σε αυτές, αλλά και οι διορισμένες από την κυβέρνηση διοικήσεις των συγκοινωνιακών ΔΕΚΟ. Θα συμμορφωθούν με όσα τους επιβάλλει το υπερταμείο ή θα ξεκινήσει μία σύγκρουση διαρκείας;

Είναι νομίζω προφανές ότι η νέα σεζόν που ξεκινάει από το Σεπτέμβρη θα φέρει πολλές ενδιαφέρουσες ειδήσεις για τις συγκοινωνίες της Αθήνας. Κυρίως όμως θα φέρει σημαντικές ευκαιρίες, οι οποίες αν αξιοποιηθούν σωστά, θα αλλάξουν προς το καλύτερο το πρόσωπο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας.

8 Comments

  1. Να παραβλέψω τα λεωφορεία που δεν εμφανίζονται στην τηλεματική γιατί όταν έχεις απελπιστεί, σκάνε από το πουθενά και χαίρεσαι. Το απαράδεκτο που μου έτυχε, είναι να αποσύρεται λεωφορείο και να έχει αφήσει ανοιχτή την τηλεματική. Αποτέλεσμα να αναγράφει 1′ το σύστημα και το λεωφορείο να σε προσπερνάει τελικά, με σβηστή πινακίδα.

    • Στο σχόλασμα, οι οδηγοί πρέπει να επιλέγουν ‘Εκτός υπηρεσίας’ στην οθόνη τους. Οι περισσότεροι μάλλον το ξεχνάνε και έτσι η τηλεματική δείχνει ότι το λεωφορείο εκτελεί δρομολόγιο όταν περνάει από δρόμους που περιλαμβάνονται στο δρομολόγιο που εκτελούσαν.

      • Αν το σύστημα είχε παραδοθεί ολοκληρωμένο και δοκιμασμένο, θα έπρεπε να είχε προβλέψει το να εμφανίζεται ένδειξη σε στάσεις, web και app με βάση τα προγραμματισμένα δρομολόγια και όχι να περιμένουν τον οδηγό να τα ρυθμίσει. Το έχει πετύχει το Μετρό (τόσο στις γραμμές 2 και 3, όσο και στη γραμμή 1), όπως και το Τραμ. Στην ΟΣΥ όμως κάποιοι βιάστηκαν να δείξουν ότι έκαναν έργο και το παρέδωσαν μισό. Και έτσι, ενώ θα μπορούσαν και οι οδηγοί να πληροφορούνται για τα δρομολόγιά τους από την αντίστοιχή επιλογή στην οθόνη διαχείρισης της τηλεματικής και οι επιβάτες να βλέπουν ένδειξη για το επόμενο προγραμματισμένο δρομολόγιο και όχι να περιμένουν 30′ για να ξεκινήσει το λεωφορείο από την αφετηρία για να τους βγάζει ότι αυτό έρχεται σε 3′ επειδή θα περιμένουν σε κάποια από τις πρώτες στάσεις, τίποτα από τα δύο δε λειτουργεί γιατί κάποιοι επέλεξαν να διαφημίσουν την παράδοση ενός ημιτελούς έργου, αντί ενός ολοκληρωμένου συστήματος πληροφόρησης επιβατών και διαχείρισης στόλου…

        • Και κάτι καινούριο. Να αναγράφεται στη στάση η άφιξη του 719 (που κάνει κυκλική διαδρομή) σε 1 λεπτό και να περνάει από την απέναντι πλευρά ! Ωραία πράγματα

          • Αν συμβαίνει συχνά, το ίδιο πρόβλημα πρέπει να έχουν όλες οι κυκλικές γραμμές. Εκτός αν έχουν κάνει κάποιο λάθος στη χάραξη της διαδρομής του 719.

          • Όπως έγραψε και ο admin, τσέκαρε αν είναι σωστή η διάταξη. Γιατί στο Α11, για παράδειγμα, στην κατεύθυνση προς Πετρούπολη, έχουν περάσει μετά τη σωστή στάση “Μυκονιάτικα” την ακριβώς απέναντι της, που εξυπηρετεί την κατεύθυνση προς Αθήνα. Αποτέλεσμα αυτού, μπορούν να εμφανιστούν δύο διαφορετικές ενδείξεις για το Α11 και να νομίζεις ότι έρχεται το λεωφορείο και αυτό να πηγαίνει στην Πετρούπολη. Καλό είναι να τα αναφέρουμε στο oasa@oasa.gr για να τα αποκαθιστούν.

    • Είναι που έχει ολοκληρωθεί η τηλεματική. Προχθές 27/8 το Α2, που περνάει κάθε 20 λεπτά, ήταν και πάλι “τυφλό”. Μας έκανε πάντως ωραία έκπληξη όταν ήρθε…

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*