Στην Αθήνα λειτουργούν δύο μουσεία αφιερωμένα στο σιδηροδρομικό παρελθόν της πόλης και όχι μόνο: Το Σιδηροδρομικό Μουσείο του ΟΣΕ στα Σεπόλια και το Μουσείο του ΗΣΑΠ στον Πειραιά. Και στα δύο μουσεία η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Σιδηροδρομικό Μουσείο Αθηνών
Το Σιδηροδρομικό Μουσείο Αθηνών στα Σεπόλια είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό μουσείο της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1979 μετά από εθελοντική προσπάθεια υπαλλήλων του ΟΣΕ. Στις αίθουσές του συνολικής έκτασης 1.200 τ.μ. μεταξύ άλλων εκτίθενται:
- Η «ΤΥΡΙΝΘΑ», η παλαιότερη διασωθείσα ατμάμαξα γερμανικής κατασκευής του 1884.
- Το μοναδικής ιστορικής αξίας βαγόνι-καπνιστήριο του σουλτάνου Αβδούλ – Αζίζ
- Το βασιλικό όχημα του Γεωργίου Α΄ το οποίο κατασκευάστηκε στον Πειραιά και συγκέντρωσε το θαυμασμό της Διεθνής Έκθεσης του Ζαππείου το 1888.
- Το ιστορικό τραμ της Παραλίας του Πειραιά, ο περίφημος “Καουμπόης” της Μελίνας και του “Ποτέ την Κυριακή”
Ο εκθεσιακός χώρος του Σιδηροδρομικού Μουσείου της Αθήνας εκτείνεται σε έξι αίθουσες:
Στην Α αίθουσα, η οποία βρίσκεται στο ισόγειο, εκτίθενται: Χειροκίνητες και ποδοκίνητες δραιζίνες. Τοπογραφικά όργανα, σχέδια, φωτογραφίες.
Στην Β αίθουσα, επίσης ισόγεια, εκτίθενται: Ατμάμαξες, Επιβατικά οχήματα, Χειροκίνητες πυροσβεστικές αντλίες και πυροσβεστήρες. Διάφορα μοντέλα τροχαίου υλικού, Διάφοροι πίνακες με τεχνικά στοιχεία ατμαμαξών.
Στην Γ αίθουσα, η οποία λειτουργεί σε δυο επίπεδα, ισόγειο και όροφο, εκτίθενται: Εξοπλισμός σταθμών (διατρητικά μηχανήματα εισιτηρίων, χειροκίνητα μηχανήματα εκτυπώσεως εισιτηρίων, παλαιά εισιτήρια, χάρτες, πίνακες δρομολογίων, σφραγίδες, σάλπιγγες, φανοί, τηλεγραφικές και τηλεγραφικό υλικό, ρολόγια, τηλεφωνικές συσκευές), Έντυπο υλικό ( μετοχές, Συμβάσεις, Κανονισμοί εκμεταλλεύσεως, φυλλάδια Τιμολογιακής πολιτικής)
Στολή και εξαρτήματα στολών (κουμπιά, πηλήκια), ιστορικές φωτογραφίες προσωπικού.
Στην Δ Αίθουσα, η οποία είναι ισόγεια, εκτίθενται:
Ένα μηχανουργείο με μηχανήματα κατασκευής περίπου 1882. Ατμοκίνητος λέβητας, Ατμοκίνητες υδραντλίες, Φανοί ατμαμαξών. Διάφορα μηχανήματα (δράπανος, χειροκίνητη πρέσσα, κ.λ.π.). Διάφορα όργανα ατμαμαξών (μανόμετρα, ταχύμετρα, κ.λ.π.). Προθήκη με έντυπα κανονισμών και εγχειρίδια των σιδηροδρομικών εταιρειών.
Στην Ε αίθουσα, η οποία βρίσκεται σε όροφο, εκτίθενται: Διάφορα έπιπλα, σχέδια, τεμάχια από σερβίτσια φαγητού, κ.λ.π., από παλαιά βασιλικά οχήματα.
Στην Στ αίθουσα, η οποία επίσης είναι σε όροφο εκτίθενται: Μοντέλα τροχαίου υλικού. Διάγραμμα πέδης ατμάμαξας.
Το Μουσείο λειτουργεί από Τρίτη έως Παρασκευή. Η είσοδος και οι ξεναγήσεις είναι δωρεάν. Η φωτογράφηση απαγορεύεται.
- Διεύθυνση: Σιώκου 4, 104 43 Αθήνα
- Τηλέφωνο: 210-5297517, 210-5297548
- Ωράριο λειτουργίας και περισσότερες πληροφορίες στο ose.gr
Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων
Το Μουσείο των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων βρίσκεται εντός του Μεγάρου του ΗΣΑΠ στο σταθμό του Πειραιά. Ήταν το όραμα του Μανώλη Φωτόπουλου, υπαλλήλου του ΗΣΑΠ ο οποίος άρχισε να συγκεντρώνει παλιές στολές, φωτογραφίες, βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών.
Η διεύθυνση των ΗΣΑΠ παραχώρησε το χώρο εντός του σταθμού του Πειραιά και το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 2005. Στη συλλογή του έχει 2000 αντικείμενα (έκθεση έκτασης 1.000 τ.μ. και αποθήκη), καθώς και 3000 και πλέον βιβλία, έντυπα και φωτογραφίες.
Οι επισκέπτες του Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων μπορούν να μάθουν:
- Για την ιστορία του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου από τότε που πρωτολειτούργησε ως ατμήλατος το έτος 1869 κάνοντας τη διαδρομή Πειραιά – Θησείο.
- Για την Ηλεκτροκίνηση του το 1904.
- Για την επέκτασή του Ηλεκτρικού προς Ομόνοια – Αττική – Άνω Πατήσια –Ν. Ιωνία – Ηράκλειο – Κηφισιά.
- Για τα Τραμ της Παραλίας που πρωτολειτούργησαν στις 12 Απριλίου 1910 κάνοντας τη διαδρομή Άγιος Διονύσιος – Τελωνείο – Ξαβέρη και τα οποία καταργήθηκαν στις 3-12-1960.
- Για τα Τραμ Πειραιώς – Περάματος που πρωτολειτούργησαν στις 20 Ιουλίου 1936 και καταργήθηκαν στις 24 Μαρτίου 1977, κ.ά.
Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη. Λειτουργεί από Δευτέρα ως Παρασκευή από τις 9:00 π.μ. έως τις 2:00 μ.μ. Η φωτογράφηση δεν επιτρέπεται.
- Τηλέφωνο: 210 4147552
Πηγές: ΟΣΕ, περιοδικό Σιδηροτροχιά, τεύχος 36 του ΣΦΣ, Σωματείο Συνταξιούχων ΗΣΑΠ, Φωτογραφίες: 1, 2: Wikimedia Commons/K. Krallis, 3: Wikimedia Commons/Templar52, 4: Σωματείο Συνταξιούχων ΗΣΑΠ
Το παραπάνω κείμενο παρέχεται με άδεια
Creative Commons: Αναφορά Δημιουργού – Παρόμοια Διανομή 3.0.
Πήγα πριν από 10 μέρες περίπου στο Μουσείο ΗΣΑΠ. Ο υπάλληλος που ήταν εκεί μας είπε ότι η φωτογράφιση δεν επιτρέπεται, γιατί “ανεβάζουν τις φωτογραφίες αλλού και δεν λένε ότι είναι του μουσείου”. Στο μουσείο είναι επισκέψιμοι μόνο οι χώροι στο ισόγειο και τον ημιόροφο (ή πρώτο όροφο;). Ήταν να κάνουν τα εγκαίνια για τους υπόλοιπους χώρους το Φλεβάρη, αλλά λόγω της επίταξης έχουν αναβληθεί. Είπε πάντως ότι ειδικά σήμερα (Παγκόσμια Μέρα Μουσείων) θα είναι ανοικτοί και οι άλλοι χώροι.
Σ΄ευχαριστώ, ενημέρωσα το άρθρο σχετικά με τη φωτογράφηση. Γενικά δεν καταλαβαίνω την απαγόρευση φωτογράφησης χωρίς flash σε κανένα μουσείο.