Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για το σιδηρόδρομο – Τι αλλάζει με τον νέο ΟΣΕ

Προβλέψεις για αυστηρή αξιολόγηση του προσωπικού, μεγαλύτερη ευελιξία στις προσλήψεις και ενίσχυση της ασφάλειας μέσω της λειτουργίας νέων δομών και μέσων περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τίτλο «Αναβάθμιση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων, οργανωτική ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών και της εταιρείας Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μονοπρόσωπη Α.Ε. και λοιπές διατάξεις» το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Όπως αναφέρεται στο πρώτο άρθρο, το νομοσχέδιο έχει ως σκοπό την αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας των σιδηροδρόμων, τη βελτίωση των μηχανισμών ελέγχου της ποιοτικής λειτουργίας τους και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και καθολικής εποπτείας του συνόλου του σιδηροδρομικού δικτύου.

Στο επίκεντρο του σχεδιασμού βρίσκεται η λειτουργία ενός Ενιαίου Κέντρου Εποπτείας των ελληνικών σιδηροδρόμων από τον διαχειριστή της υποδομής το οποίο θα συνεργάζεται με τα Κέντρα Ελέγχου Κυκλοφορίας (Κ.Ε.K.), τα Κέντρα Ελέγχου Σηράγγων (Κ.Ε.Σ.) και τους εν λειτουργία σιδηροδρομικούς σταθμούς, θα παρακολουθεί την κίνηση όλων των αμαξοστοιχιών, θα ενημερώνει προληπτικά και άμεσα κάθε αρμόδια μονάδα ελέγχου και ρύθμισης της κυκλοφορίας και τις αμαξοστοιχίες με χρήση του ενδεδειγμένου εξοπλισμού ασύρματων επικοινωνιών για πιθανούς κινδύνους, θα δίνει εντολές για ακινητοποίηση αμαξοστοιχιών αν παραστεί ανάγκη, θα παρακολουθεί τη σωστή λειτουργία υποδομών και συστημάτων κ.ά.

Πέρα από τα στελέχη του νέου ΟΣΕ, το Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας θα στελεχώνεται και από εκπροσώπους της αστυνομίας, του πυροσβεστικού σώματος και κάθε σιδηροδρομικής εταιρείας τις ώρες που αυτή εκτελεί δρομολόγια.

Το σύνολο των σιδηροδρομικών δεδομένων θα αποτυπώνεται σε ένα νέο ψηφιακό μητρώο το οποίο θα είναι διασυνδεδεμένο με την ενιαία εφαρμογή Railway.gov.gr στην οποία εντάσσεται και το Σύστημα Ακριβούς Γεωεντοπισμού Αμαξοστοιχιών, μέσω του οποίου δεδομένα από τα τρένα (από όλα τα σημεία του δικτύου πλην των σηράγγων) θα αποστέλλονται εκεί δορυφορικά ανά 10 δευτερόλεπτα.

Όπως προβλέπεται, το σύστημα θα βρίσκεται σε λειτουργία ως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 όταν και θα γίνει εφικτός ο εντοπισμός κάθε τρένου με ακρίβεια 15 εκατοστών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Τα δεδομένα θα αποστέλλονται σε σταθμούς και μηχανοδηγούς ενώ θα είναι και προσβάσιμα στους πολίτες μέσω του gov.gr. Όπως διευκρινίζεται πάντως, το σύστημα αυτό δεν αντικαθιστά την υποχρέωση εγκατάστασης του ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας ETCS.

Πέρα από την ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για την κίνηση των τρένων, μέσω του συστήματος αυτού θα καταγράφονται οι καθυστερήσεις των αμαξοστοιχιών και θα γίνεται η εκκαθάριση της αποζημίωσης προς την Hellenic Train.

Έμπνευση από τον νέο ΚΟΚ θα έχει ο νέος Γενικός Κανονισμός Κίνησης, με τις παραβάσεις να χωρίζονται σε κατηγορίες υψηλής, μεσαίας ή χαμηλής επικινδυνότητας οι οποίες θα επισύρουν και ανάλογες κυρώσεις η μεγαλύτερη των οποίων για τις εταιρείες θα είναι η ανάκληση της άδειας λειτουργίας και εκμετάλλευσης στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο και για τους εργαζόμενους η απομάκρυνση και απαγόρευση τοποθέτησης σε κάθε θέση με κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας καθώς και η ανάκληση της άδειας μηχανοδήγησης για τους μηχανοδηγούς. Όλες οι εντολές, οι επικοινωνίες και οι παραβάσεις θα καταγράφονται στη νέα Ψηφιακή Εφαρμογή Καταγραφής Εντολών και Παραβάσεων.

Πέρα από τις ηχητικές συνομιλίες, προβλέπεται η καταγραφή εικόνων από ένα μεγάλο αριθμό χώρων, με κάμερες να τοποθετούνται σε σταθμαρχεία και κάθε άλλο χώρο ρύθμισης κυκλοφορίας και ελέγχου υποδομών και εγκαταστάσεων αλλά και εντός των θαλάμων οδήγησης των αμαξοστοιχιών. Επιπλέον, καταγραφικά θα τοποθετηθούν και στο εμπρόσθιο τμήμα των αμαξοστοιχιών. Όλα τα δεδομένα θα διατηρούνται για 3 έτη, ενώ σε περίπτωση ατυχήματος για 10 έτη.

Με το νέο νομοσχέδιο αυστηροποιούνται οι προβλέψεις για την αξιολόγηση του προσωπικού που εργάζεται σε κρίσιμα καθήκοντα οι οποίοι, πριν την ανάληψη των καθηκόντων αυτών, θα πρέπει να περνούν από μία σειρά εξετάσεων οι οποίες πέρα από τις θεωρητικές εξετάσεις θα περιλαμβάνουν ψυχολογικές και ψυχομετρικές μετρήσεις, προσομoιώσεις, γενικές ιατρικές εξετάσεις συμπεριλαμβανομένων ψυχιατρικής αξιολόγησης και εξετάσεων αισθήσεων, εξετάσεις ορθοφωνίας, λεκτικής επικοινωνίας και αμφίδρομης κατανόησης και εξετάσεις αίματος και ούρων για ανίχνευση ναρκωτικών και άλλων απαγορευμένων ουσιών.

Οι εξετάσεις αυτές θα πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υγειονομικές Υπηρεσίες του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας εφόσον το επιτρέπουν οι υπηρεσιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων ενώ την ευθύνη θα την έχει τριμελής Επιτροπή Επαγγελματικής Καταλληλότητας με τη συμμετοχή δύο μελών του διαχειριστή της υποδομής και ενός από τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Για το προσωπικό που ήδη εργάζεται θα πραγματοποιούνται τακτικές εξετάσεις καταλληλότητας η μη συμμετοχή στις οποίες θα αποτελεί λόγο καταγγελίας της σύμβασης, ενώ οι εταιρείες που δεν εφαρμόζουν τις προβλέψεις αυτές θα έρχονται αντιμέτωπες με πρόστιμα από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων.

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2025 αναμένεται να γίνει υποχρεωτική η στελέχωση των αμαξοστοιχιών με Προϊστάμενο Αμαξοστοιχίας (με προϋπηρεσία 10 ετών ως μηχανοδηγός) ο οποίος θα έχει την ευθύνη για θέματα ασφάλειας, θα επιβλέπει τον μηχανοδηγό και θα αναφέρει τυχόν θέματα ασφάλειας.

Συγκροτείται επίσης Ειδική Μονάδα Επιθεωρητών Σιδηροδρόμου από την Ρ.Α.Σ., η οποία, ύστερα από τουλάχιστον δίμηνη εκπαίδευση και αξιολόγηση, θα αναλάβει καθήκοντα ελέγχου της τήρησης της σιδηροδρομικής νομοθεσίας.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων αλλά και του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών με προσωπικό (καθώς και νέα οργανωτική δομή για τον τελευταίο), με επιτάχυνση των προσλήψεων μέσω παρέκκλισης του ετήσιου προγραμματισμού ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα και χρονικό όριο 10 ημερών για την εξέτασή τους από το ΑΣΕΠ, καθώς και διευκόλυνση των αποσπάσεων από άλλους φορείς του δημοσίου.

Περιλαμβάνονται επίσης προβλέψεις για τη στελέχωση των Σιδηροδρόμων Ελλάδος Μ.Α.Ε. (που όπως αναφέρεται θα μπορεί να χρησιμοποιεί και την επωνυμία Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος – ΟΣΕ) η οποία θα απορροφήσει τον ΟΣΕ και την ΕΡΓΟΣΕ, τόσο με προσωπικό αορίστου χρόνου για τις κρίσιμες ειδικότητες όπως σταθμάρχες και κλειδούχους, όσο και με προσωπικό ορισμένου χρόνου (8 μήνες) και την λειτουργία διάφορων οργάνων και επιτροπών.

Τέλος, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται λοιπές διατάξεις για το σιδηρόδρομο, ανάμεσα στις οποίες οι εξής:

• Κατάρτιση Ενιαίου Σχεδίου Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης και Διαχείρισης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων το οποίο θα επικαιροποιείται ανά 5 έτη
• Διεύρυνση του ορισμού του «επιβάτη» ώστε να περιλαμβάνει και τους εργαζόμενους σε κυλικεία σε περίπτωση ατυχήματος
• Πρόβλεψη για εξόφληση δαπανών της σύμβασης Υποχρέωσης Δημόσιας Υπηρεσίας προς την Hellenic Train για τα έτη 2024 και 2025 οι οποίες ως «νόμιμες και κανονικές» θα βαρύνουν το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
• Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επικουρούμενη από την Ρ.Α.Σ. θα αναλάβει την εποπτεία του ανταγωνισμού στον σιδηροδρομικό τομέα
• Παράταση της αναστολής είσπραξης χρεών του ΟΣΕ προς το δημόσιο ως και το 2029

Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com