Λιγοστά τα σιδηροδρομικά δρομολόγια στη χώρα μας, ωστόσο τα προβλήματα και η ταλαιπωρία είναι δεδομένα, κάθε εβδομάδα. Την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, η αμαξοστοιχία 3633, που εκτελούσε το δρομολόγιο Σέρρες – Θεσσαλονίκη, ακινητοποιήθηκε στις 11:05 στον Σ.Σ. Ροδόπολης, λόγω τεχνικού προβλήματος. Οι 23 επιβάτες μεταφέρθηκαν στον τελικό τους προορισμό με λεωφορείο της Hellenic Train, με καθυστέρηση 120 λεπτών. Η εταιρεία ανέφερε πως “διερευνά τα αίτια” του συμβάντος, ενώ οι επιβάτες ενημερώθηκαν για τη δυνατότητα αποζημίωσης.
Την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου, ακινητοποιήθηκε στην περιοχή του Δομοκού η αμαξοστοιχία IC 57, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αθήνα, και πάλι λόγω τεχνικού προβλήματος. Στο σημείο μετέβησαν δύο εφεδρικές μηχανές, για να ρυμουλκήσουν την αμαξοστοιχία έως το Λειανοκλάδι, όπου πραγματοποιήθηκε η διαδικασία αντικατάστασης της μηχανής. Οι 300 επιβάτες συνέχισαν το ταξίδι με 93 λεπτά καθυστέρησης, ενώ οι επιβάτες ενημερώθηκαν για την αποζημίωση.
Επιπλέον δρομολόγια θα πραγματοποιήσει το τρένο του Πηλίου στις 24, 25, 26 και 31 Δεκεμβρίου 2025 και στις 1, 2, 5 και 6 Ιανουαρίου 2026 λόγω της εορταστικής περιόδου.
* * *
Επεισοδιακή ήταν η σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα την περασμένη Πέμπτη με τη συμμετοχή του Αναπληρωτή Υπουργού Μεταφορών Κ. Κυρανάκη με θέμα το μέλλον του σιδηρόδρομου στην αχαϊκή πρωτεύουσα. Η σύσκεψη χαρακτηρίστηκε από την αντιπαράθεση του κ. Κυρανάκη με το δήμαρχο Πατραίων Κ. Πελετίδη, με τον υπουργό να τον κατηγορεί για «μαξιμαλιστικές σκέψεις» που, όπως είπε, «δεν αφήνουν το τρένο να φτάσει στην Πάτρα» και τον δήμαρχο να ανταπαντά «Τι την περάσατε την Πάτρα; Είναι η τρίτη πόλη της Ελλάδας. Δεν δεχόμαστε ότι η πόλη μας δεν θα έχει τη μεγάλη επένδυση του τρένου όπως πρέπει. Δεν μετέχουμε στη λογική ότι θα περιμένουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αποφασίσουμε. Η επιφανειακή διέλευση που προτείνετε ακυρώνει την ανάπλαση και τη ζωή της πόλης».
Στη συνέχεια η συζήτηση εκτροχιάστηκε, με τον δήμαρχο να απορρίπτει κάθε αντιπρόταση του υπουργού, εμμένοντας στην (κατά τη γνώμη μας λανθασμένη και αντισιδηροδρομική) θέση του πως όλη η γραμμή του τρένου πρέπει να είναι υπόγεια, από το Ρίο ως το λιμάνι.
Η κυβερνητική πρόταση αφορά τη δημιουργία του σταθμού “North Patra” στην Εγνατίας που θα εξυπηρετεί το ευρωπαϊκό δίκτυο και τη γραμμή Πάτρα–Αθήνα, ξήλωμα της υφιστάμενης γραμμής, νέα γραμμή διπλού εύρους, διεκδίκηση “light train” (ουσιαστικά, τραμ) για τις αστικές μετακινήσεις, πλήρη υπογειοποίηση των εμπορευματικών συρμών μέχρι τον Άγιο Ανδρέα και επιφανειακή γραμμή μετά την Πειραϊκή–Πατραική.
Εν τέλη, ο δήμαρχος ζήτησε τη γραπτή πρόταση του υπουργείου, με τον κ. Κυρανάκη να απαντά πως θα του στείλει τρεις προτάσεις και όλοι συμφώνησαν πως διαφωνούν.
* * *
Το Βέλγιο χρειάστηκε 10 χρόνια για να ολοκληρώσει πρόσφατα την εγκατάσταση του συστήματος ασφαλείας ETCS σε 2.274 χλμ. Σιδηροδρομικού δικτύου. Στην Ελλάδα, μόνο για τις γραμμές Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας και Οινόη – Χαλκίδα απαιτήθηκαν 16 χρόνια (2007-2023) για να καταστραφεί στη συνέχεια μερικώς στη Θεσσαλία και να τώρα να αναμένεται η λειτουργία του το 2026. Εκτός του Αθήνα-Θεσσαλονίκη -προφανώς- το χάος. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση προωθεί την εγκατάσταση ενός άλλου δορυφορικού συστήματος γεωεντοπισμού HEPOS στα τρένα, με κύριο στόχο την προβολή των τρένων στον χάρτη μέσω μίας πλατφόρμας. Μέσω της ίδιας πλατφόρμας θα καταγράφονται και οι καθυστερήσεις των δρομολογίων.
Το ερώτημα το οποίο δεν έχει λάβει ακόμα απάντηση είναι τι ρόλο θα έχει το HEPOS στη διαχείριση της κυκλοφορίας; Αν το ζητούμενο ήταν η προβολή των τρένων στο χάρτη, αυτό θα μπορούσε να γίνει (και γινόταν ήδη) με τη χρήση απλών συσκευών GPS. Αν στόχος είναι η μεγιστοποίηση της ασφάλειας, αυτό φυσικά προϋποθέτει τη λειτουργία του ETCS. Γιατί δεν συγκεντρώνονται εκεί οι προσπάθειες αντί να αναζητούνται δωρεές από εφοπλιστές για δημιουργίες πλατφορμών και δορυφορικό ίντερνετ; Φοβόμαστε ότι οι απάντηση είναι ότι επειδή “ο χάρτης με τα τρένα” «πουλάει» περισσότερο στον κόσμο από τα συστήματα ασφαλείας που τα βλέπουν μόνο οι σιδηροδρομικοί.
* * *
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αποφάσισε να καταβάλει στην Hellenic Train την αποζημίωση ΥΔΥ (Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας, οι λεγόμενες “άγονες γραμμές”) για το β’ εξάμηνο του 2024 ύψους 30.050.896,57 ευρώ με ΦΠΑ. Από αυτό το ποσό, τα 11.780.000 ευρώ θα αποδοθούν στη συνέχεια στον ΟΣΕ για τέλη χρήσης υποδομής και τα 6.200.000 ευρώ στην ΓΑΙΑΟΣΕ για τη μίσθωση τροχαίου υλικού. Σημειώνεται ότι η έγκριση για την πληρωμή του πρώτου εξαμήνου του 2024 δόθηκε το περασμένο καλοκαίρι, ενώ η εξόφληση των υποχρεώσεων του κράτους προς την Hellenic Train ήταν προαπαιτούμενο προκειμένου τα δύο μέρη να οδηγηθούν στην υπογραφή νέας αναθεωρημένης σύμβασης η οποία αναμένεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Προς την ίδια κατεύθυνση, με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Μεταφορών και του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επιλύεται ακόμα μία εκκρεμότητα που αφορά τον καθορισμό του ύψους και της διαδικασίας χορήγησης αποζημίωσης στην Hellenic Train για την παροχή μετακίνησης με πλήρη ή μερική απαλλαγή από την καταβολή κομίστρου των φοιτητών των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των καταρτιζόμενων των δημόσιων Ι.Ε.Κ. για τα έτη 2022, 2023, 2024 και 2025. Το ύψος της αποζημίωσης για τα έτη αυτά φτάνει τα 16.435.637 ευρώ, ενώ η διαδικασία αφορά απλά την αποστολή φορολογικής ενημερότητας, IBAN και τιμολογίου από την εταιρεία προς το υπουργείο.
* * *
Ηλεία: Το επιμελητήριο ζητά την άμεση ένταξη της Ηλείας στον εθνικό σιδηροδρομικό σχεδιασμό // Καλαμάτα: Στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα μόνο ο Άγιος Βασίλης μετακινείται με τρένο // Δράμα – Ξάνθη: Η τοπική αυτοδιοίκηση αναζητά χρηματοδότηση για το τουριστικό τρένο μεταξύ Δράμας – Παρανεστίου – Ξάνθης
* * *
Με επιστολή της προς τη διοίκηση της Hellenic Train, η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης αναφέρεται στο ζήτημα που αφορά τη διαδικασία πιστοποίησης μηχανοδηγών στο τμήμα γραμμής Θεσσαλονίκη – Αθήνα. Σύμφωνα με το σωματείο των μηχανοδηγών, οι προσληφθέντες του 2021 και του 2022 δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει την εκπαίδευσή τους στη συγκεκριμένη γραμμή, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να λάβουν πιστοποίηση ώστε να εργαστούν σε αυτή.
* * *
Η ΓΑΙΑΟΣΕ συνεχίζει τις ενέργειες για την αξιοποίηση ακινήτων, συνεχίζοντας την πραγματοποίηση αυτοψιών σε όλες τις περιοχές της χώρας. Πριν λίγες μέρες εγκρίθηκε η σύναψη σύμβασης με εταιρεία συμβούλων για τη διενέργεια αυτοψιών σε 135 μισθωμένα κτίρια και σε 107 μισθωμένες εκτάσεις διαχείρισης ΓΑΙΑΟΣΕ στο σιδηροδρομικό δίκτυο Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου και κόστος 30.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Επιπλέον, ανατέθηκε σε άλλη εταιρεία η σύνταξη μελέτης εκτίμησης αγοραίας-μισθωτικής αξίας ενός κτηρίου 887,33 τ.μ. και ακάλυπτης έκτασης επιφάνειας 300 τ.μ. στον εμπορικό σταθμό Θεσσαλονίκης και έκτασης περίπου 40.000 τ.μ. στην περιοχή των Ναυπηγείων Ελευσίνας Ιδιοκτησίας ONNEX και ΟΣΕ με σκοπό την ανταλλαγή τους.
* * *
Κατά 10,8% μειώθηκε ο αριθμός των νεκρών σε σιδηροδρομικά ατυχήματα στην ΕΕ το 2024 (750 θανατοι) σε σύγκριση με το 2023 (841). Σχεδόν τα δύο τρίτα των θανατηφόρων περιστατικών του 2024 αφορούσαν είσοδο ατόμων στις γραμμές (65,6%). Η δεύτερη συχνότερη αιτία ήταν συμβάντα σε ισόπεδες διαβάσεις (25,5%), ενώ ακολούθησαν οι θάνατοι σιδηροδρομικού προσωπικού (3,7%), με τους επιβάτες σε τρένα να αφορούν μόνο το 2,1% των θανάτων. Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφηκαν σε Πολωνία (163) και Γερμανία (142), ενώ οι υπόλοιπες χώρες ακολουθούν με διαφορά. Η Ελλάδα ήταν 17η στην κατάταξη με 6 θανάτους, αρκετά λιγότερους από τους 60 του τραγικού 2023.
* * *
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ενέκρινε τη 2η συμπληρωματική δέσμευση πίστωσης ύψους 45.000.000 ευρώ για την επιχορήγηση του ΟΣΕ με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών του δαπανών.
* * *
Βέλγιο: Δέκα χρόνια χρειάστηκε για να εγκαταστήσει το σύστημα ασφαλείας ETCS σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο (2.274 χλμ) και να γίνει η δεύτερη Ευρωπαϊκή χώρα που το καταφέρνει, μετά το Λουξεμβούργο που ολοκλήρωσε την εγκατάσταση το 2017 // Γαλλία: 22 τρένα για περιφερειακά δρομολόγια στα νότια από την CAF // Γερμανία: Εταιρεία έλαβε άδεια λειτουργίας τρένων maglev // Ιταλία: Πώς ανασχεδιάζει τις σιδηροδρομικές της υποδομές // Βέλγιο – Ολλανδία: Νέα νυχτερινά δρομολόγια μεταξύ Βρυξελλών και Άμστερνταμ από το καλοκαίρι του 2026 // Σλοβενία: Αγορά νέου τροχαίου υλικού κόστους 98 εκατ. ευρώ // Ηνωμένο Βασίλειο: Σιδηροδρομικές εταιρείες ετοιμάζουν ανανεώσεις των στόλων τους
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
