Απάντηση εργαζομένων στις δηλώσεις Κυρανάκη για την κατάργηση των τρόλεϊ

Στα επιχειρήματα του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών Κωνσταντίνου Κυρανάκη για τη σταδιακή κατάργηση του δικτύου των τρόλεϊ της Αθήνας απάντησαν μέσω ανακοινώσεων εργαζόμενοι στο μέσο.

Το Σωματείο Τεχνικών και Υπαλλήλων ΟΣΥ Α.Ε. υποστηρίζει ότι οι δηλώσεις του κ. Κυρανάκη περί συνεχούς κατανάλωσης ενέργειας από το δίκτυο των τρόλεϊ, ακόμα και όταν δεν κινούνται τα οχήματα, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αφού η κατανάλωση είναι ελάχιστη και μπορεί να μειωθεί περαιτέρω μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας. Όσο για το επιχείρημα περί «αισθητικής επιβάρυνσης» του ουρανού της Αθήνας από τα καλώδια του δικτύου, αυτό χαρακτηρίζεται ως προσχηματικό και παραπλανητικό, αφού η πραγματική επιβάρυνση προέρχεται από την κυκλοφοριακή συμφόρηση η οποία θα αυξηθεί αν καταργηθούν τα τρόλεϊ.

Το σωματείο ζητά από τον αναπληρωτή υπουργό να παρουσιάσει τεκμηριωμένα στοιχεία για την ενεργειακή κατανάλωση και να σεβαστεί την τεχνογνωσία των εργαζόμενων στο μέσο. Επιπλέον, ζητείται από τις διοικήσεις του ΟΑΣΑ και της ΟΣΥ να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις όπως για παράδειγμα την προμήθεια οχημάτων νέας τεχνολογίας (in motion charging).

Αθήνα, 04/08/2025

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Με αφορμή τη δήλωση του κ. Κωνσταντίνου Κυρανάκη ότι «το δίκτυο καλωδίων καταναλώνει ρεύμα ακόμη και όταν δεν κινούνται τρόλεϊ», οι Εργαζόμενοι στα Τρόλεϊ οφείλουν να αποκαταστήσουν την αλήθεια και να υπερασπιστούν την τεχνολογική και περιβαλλοντική αξία του δικτύου.

Η κατανάλωση ενέργειας από το δίκτυο είναι ελάχιστη όταν δεν κινούνται οχήματα και αφορά κυρίως τη λειτουργία των υποσταθμών, οι οποίοι μπορούν να βελτιστοποιηθούν με σύγχρονες τεχνολογίες. Η παρουσία καλωδίων δεν αποτελεί «αιτία ενεργειακής σπατάλης», αλλά υποδομή για ένα μέσο μηδενικών ρύπων. Η δήλωση περί «αισθητικής επιβάρυνσης του ουρανού της Αθήνας» είναι προσβλητική και αποπροσανατολιστική. Η πραγματική επιβάρυνση προέρχεται από την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση που θα ενταθεί με την κατάργηση των τρόλεϊ. Το τρόλεϊ δεν είναι πρόβλημα — είναι λύση. Και η τεχνογνωσία μας είναι εδώ για να το αποδείξει.

Αντί να επενδύσουμε σε αναβάθμιση του υπάρχοντος δικτύου και σε τρόλεϊ νέας γενιάς με τεχνολογία In Motion Charging, ο υπουργός επιλέγει να απαξιώσει ένα μέσο που παράγει μηδενικούς ρύπους, δεν απαιτεί σταθμούς φόρτισης και έχει διπλάσιο κύκλο ζωής από τα οχήματα μπαταρίας.

Οι Εργαζόμενοι καλούν:

• Τον κ. Κυρανάκη να παρουσιάσει τεκμηριωμένα στοιχεία για την ενεργειακή κατανάλωση και να σταματήσει την παραπληροφόρηση

• Την πολιτική ηγεσία να σεβαστεί την τεχνογνωσία των εργαζομένων

• Τη δημόσια διοίκηση (ΟΑΣΑ-ΟΣΥ) να αξιολογήσει τις τεκμηριωμένες εναλλακτικές λύσεις

• Τα ΜΜΕ να ενημερώσουν αντικειμενικά για τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους

Το τρόλεϊ δεν είναι ενεργοβόρο. Είναι ενεργειακά ευφυές. Και η πραγματική σπατάλη είναι η απαξίωσή του. Το μέλλον των αστικών συγκοινωνιών δεν χτίζεται με πρόχειρες δηλώσεις αλλά με στρατηγική, διαφάνεια και σεβασμό στους πολίτες.

Για το Δ.Σ. του Σωματείου

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Καραμήτσοπουλος Αθανάσιος

Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Μανιατόπουλος Παναγιώτης

Με δική της ανακοίνωση, η παράταξη Πρωτοβουλία Οδηγών ΗΛΠΑΠ απαντά για το ζήτημα της ενεργειακής κατανάλωσης των τρόλεϊ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, δεν υπάρχει κατανάλωση ρεύματος όταν δεν κινούνται τρόλεϊ, με ελάχιστες τεχνικές εξαιρέσεις. Συγκεκριμένα, οι υποσταθμοί του δικτύου βρίσκονται σε κατάσταση ‘stand by’ όταν δεν υπάρχει ζήτηση ενέργειας από οχήματα και έτσι δεν καταναλώνεται ενέργεια. Επιπλέον, οι απώλειες ενέργειας στο δίκτυο είναι ελάχιστες της τάξης των μερικών watt ανά μετασχηματιστή που αντιστοιχούν σε μηδενικό κόστος για το σύνολο της λειτουργίας.

Μετρήσεις στο δίκτυο έχουν δείξει πως η κατανάλωση ενέργειας εμφανίζεται μόνο κατά την διέλευση ή επιτάχυνση οχημάτων, ενώ κατά τις νυχτερινές ώρες ή διακοπές κυκλοφορίας είναι μηδενική.

Τέλος, σε σύγκριση με τα συστήματα φόρτισης μπαταριών ηλεκτρικών λεωφορείων, το δίκτυο των τρόλεϊ χαρακτηρίζεται ενεργειακά αποδοτικότερο.

Πρωτοβουλία Οδηγών ΗΛΠΑΠ

Υπόμνημα – Ενεργειακή κατανάλωση δικτύου τρόλει κατά τη μη λειτουργία οχημάτων

Απαντώντας σε πρόσφατους ισχυρισμούς περί δήθεν «συνεχούς ενεργειακής κατανάλωσης» του ηλεκτροκίνητου δικτύου των τρόλει ακόμα και όταν τα οχήματα δεν κινούνται, κρίνεται αναγκαίο να τεκμηριωθεί η πραγματική τεχνική λειτουργία του συστήματος εναέριας ηλεκτροδότησης και των υποσταθμών της γραμμής.

1. Βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του συστήματος ηλεκτροκίνησης τρόλει

Το δίκτυο των τρόλει στηρίζεται σε εναέρια ηλεκτροφόρα καλώδια συνεχούς ρεύματος (DC 600-750V), τα οποία ηλεκτροδοτούνται μέσω υπογείων καλωδίων, από επιγείους υποσταθμούς μετατροπής ισχύος. Οι υποσταθμοί μετατρέπουν την τάση από το δίκτυο της ΔΕΗ (AC 20kV) σε συνεχές ρεύμα κατάλληλο για τα ηλεκτρικά οχήματα.

Οι υποσταθμοί βρίσκονται σε απόσταση περίπου 1000-5000 μέτρων ο ένας από τον άλλο σε όλο το δίκτυο, εξασφαλίζοντας επαρκή τροφοδοσία με μειωμένες απώλειες τάσης.

Κάθε υποσταθμός είναι εξοπλισμένος με ηλεκτρικό ελεγχόμενο διακόπτη φορτίου (breaker) και αυτόματα ρελέ προστασίας, που απενεργοποιούν τη γραμμή στις περιπτώσεις βραχυκυκλώματος ή υπερφόρτωσης.

2. Υπάρχει κατανάλωση όταν δεν κινούνται τρόλεϊ;

Η απάντηση είναι σαφώς όχι, με ελάχιστες τεχνικές εξαιρέσεις.

Οι υποσταθμοί, όταν δεν ανιχνεύουν κίνηση ή ζήτηση φορτίου από όχημα, παραμένουν σε κατάσταση αναμονής (standby) και δεν καταναλώνει ενέργεια.

Οι απώλειες ενέργειας στο δίκτυο είναι ελάχιστες, της τάξης των μερικών watt ανά μετασχηματιστή ή συστοιχία πυκνωτών, που αντιστοιχούν σε σχεδόν μηδενικό κόστος για το σύνολο της λειτουργίας.

Δεν υπάρχει «διαρροή» ή παθητική κατανάλωση ρεύματος στις γραμμές κεραίας, όταν δεν υπάρχει φορτίο (δηλαδή τρόλεϊ σε λειτουργία).

Σύμφωνα με τεχνική έκθεση του UITP (Διεθνής Ένωση Δημόσιων Μεταφορών):

«In DC trolleybus systems, substations enter low-power idle mode when vehicle demand is zero, resulting in negligible energy consumption.»

(πηγή: UITP – Trolleybus systems and smart grid integration, 2020)

3. Ελληνικά δεδομένα – λειτουργία ΗΛΠΑΠ/ΟΣΥ

Το δίκτυο του ΗΛΠΑΠ (τρόλεϊ ΟΣΥ) έχει υποδομή σε Αθήνα και Πειραιά, με πάνω από 42 Υ/Σ, ενεργούς υποσταθμούς, εξοπλισμένους με ημιαυτόματα συστήματα απομόνωσης.

Τεχνικές μετρήσεις κατανάλωσης του δικτύου δείχνουν πως η ενεργός κατανάλωση εμφανίζεται μόνο κατά τη διέλευση ή την επιτάχυνση των οχημάτων.

Κατά τις νυχτερινές ώρες ή διακοπές κυκλοφορίας, η ενεργειακή απαίτηση του δικτύου πέφτει σχεδόν στο μηδέν, πλην των συστημάτων ασφαλείας και ελέγχου (π.χ. τηλεχειρισία, σηματοδότηση).

4. Σύγκριση με άλλα συστήματα

Σε αντίθεση με τα ηλεκτρικά λεωφορεία με μπαταρίες:

Τα τρόλεϊ δεν χρειάζονται ενεργοβόρους σταθμούς φόρτισης, που παραμένουν μονίμως ενεργοί.

Τα τρόλεϊ δεν προκαλούν απότομες αιχμές φορτίου στο δίκτυο, λόγω της συνεχούς τροφοδοσίας κατά την κίνησή τους.

5. Συμπεράσματα

Η τεκμηριωμένη επιστημονικά και τεχνικά πραγματικότητα διαψεύδει την ιδέα ότι «το δίκτυο των τρόλεϊ καταναλώνει ενέργεια ακόμα κι όταν δεν κινούνται οχήματα». Πρόκειται για παρανόηση ή εσφαλμένη τεχνική υπόθεση.

Το δίκτυο:

• Δεν καταναλώνει ενεργά ηλεκτρική ενέργεια όταν δεν χρησιμοποιείται.

• Παρουσιάζει αμελητέα παθητική κατανάλωση από τα συστήματα ελέγχου.

• Είναι ενεργειακά αποδοτικότερο από τα σταθερά συστήματα φόρτισης μπαταριών.

• Η διατήρηση και αξιοποίηση του υφιστάμενου συστήματος τρόλεϊ αποτελεί οικονομικά, ενεργειακά και περιβαλλοντικά ορθή επιλογή.

Βασικές πηγές – Παραπομπές

• UITP, Trolleybus Systems in the 21st Century, 2020
  https://uitp.org/publications/trolleybus-systems

• Vuchic, Vukan R. Urban Transit Systems and Technology, Wiley, 2007

• Siemens AG, DC Traction Substation Principles, Technical Whitepaper, 2019

• ΔΕΗ/ΔΕΔΔΗΕ, Τεχνικές Οδηγίες Σύνδεσης υποσταθμών έλξης DC (Έκδοση 2022)

athenstransport.com