Το φετινό καλοκαίρι θα είναι το τελευταίο χωρίς κλιματισμό στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς υποστήριξε με δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ την περασμένη Παρασκευή ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης. Πρόκειται για μία εξαγγελία που ακούγεται σίγουρα φιλόδοξη τη στιγμή που κανένας προκάτοχος του υπουργού δεν είχε φτάσει μέχρι σήμερα στο σημείο να δώσει κάποιο χρονοδιάγραμμα για κάτι τέτοιο.
Πόσες όμως πιθανότητες υπάρχουν αυτό που προανήγγειλε ο υπουργός να γίνει πραγματικότητα; Αν λάβουμε υπόψη το πώς έχει σήμερα η κατάσταση αλλά και τις σχετικές διεργασίες, οι πιθανότητες είναι ρεαλιστικά λίγες, εκτός αν στη δήλωση προστεθούν κάποια εισαγωγικά και ένα «ίσως».
Μιλώντας στον ΣΚΑΙ, ο αναπληρωτής υπουργός απέδωσε τις ευθύνες για την κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι Αθηναίοι σε αυτούς που παράγγειλαν συρμούς για το Μετρό χωρίς κλιματισμό πριν από σχεδόν μία 30ετία, λέγοντας χαρακτηριστικά «καλό είναι να ζητηθεί ο λόγος και απ’ αυτούς, κάποια στιγμή» (σ.σ. ο διαγωνισμός για το κυρίως έργο του Μετρό -που περιλάμβανε και την προμήθεια συρμών- ξεκίνησε το 1987 επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η σύμβαση με την κοινοπραξία ‘Ολυμπιακό Μετρό’ υπεγράφη το 1991, όταν και ιδρύθηκε η Αττικό Μετρό, επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας. Το έργο προφανώς και είχε προδιαγραφές της δεκαετίας του 1980, όχι του 2000).
Περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, ο κ. Κυρανάκης ανέφερε πως κάποια βαγόνια στον ΗΣΑΠ που είναι νεότερα και έχουν κλιματισμό – πέραν των συρμών που είναι από το 1980 και δεν έχουν κλιματισμό- σε αυτά, ο κλιματισμός δεν αποδίδει, γεγονός που οφείλεται στο ότι ο κόσμος ανοίγει τα παράθυρα, δεδομένου ότι οι συρμοί δεν κινούνται υπόγεια, ενώ – μεταξύ άλλων – σημείωσε ότι στο Μετρό στην Γραμμή 2 και 3 από τους 52 συρμούς που είναι σε λειτουργία, οι 32 έχουν κλιματισμό.
Όπως όμως ξεκαθάρισε ο υπουργός, «δεσμεύομαι προσωπικά ότι αυτό είναι το τελευταίο καλοκαίρι που […] βιώνουμε [αυτή την κατάσταση]» Ως προς τις ενέργειες για την επίτευξη του στόχου, αναφέρθηκε στις εργασίες για την ανακατασκευή των 14 συρμών του ΗΣΑΠ, οι οποίες περιλαμβάνουν και αποκατάσταση των συστημάτων κλιματισμού των βαγονιών.
Πώς όμως θα γίνει εφικτή η πλήρης αντιστροφή της κατάστασης μέσα στον επόμενο χρόνο; Σύμφωνα με όλες τις προηγούμενες εξαγγελίες, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί αδύνατο.
Οι μοναδικές εργασίες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη αφορούν το πολύπαθο έργο της ανακαίνισης των 14 παλαιότερων συρμών της γραμμής 1 (που κυκλοφορούν από τη δεκαετία του 80) το οποίο ξεκίνησε το 2022 και έχει λάβει πολλές παρατάσεις. Σύμφωνα με το τελευταίο χρονοδιάγραμμα, η παράδοση του πρώτου πλήρως ανακατασκευασμένου συρμού αναμένεται να γίνει τον Φεβρουάριο του 2026, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθεί ένας συρμός κάθε μήνα. Στην καλύτερη περίπτωση δηλαδή, ως το καλοκαίρι του 2026 θα υπάρχουν τουλάχιστον 4 ανακατασκευασμένοι συρμοί στους οποίους ο κλιματισμός προφανώς θα λειτουργεί καλά. Μία ευπρόσδεκτη αλλαγή που όμως δεν θα αλλάξει πολλά για τους περισσότερους επιβάτες.
Από εκεί και πέρα υπάρχουν και συρμοί δύο νεότερων παραλαβών (από τις δεκαετίες του 1990 και του 2000) οι οποίοι αναμένεται να πάρουν σειρά με εργασίες ανακατασκευής, αρχής γενομένης από 10 συρμούς της 10ης παραλαβής. Σε κάθε περίπτωση, το σύνολο των συρμών που κυκλοφορούν αποκλειστικά στη γραμμή του ΗΣΑΠ διαθέτουν κλιματισμό, ενώ τα όποια προβλήματα αφορούν είτε βλάβες είτε την απόδοση σε συγκεκριμένα βαγόνια με την κατάσταση να επιβαρύνεται όταν οι επιβάτες ανοίγουν τα παράθυρα.
Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα αυτή τη στιγμή αφορά τους 28 παλαιότερους συρμούς (1ης γενιάς) των γραμμών 2 και 3 του Μετρό, τέσσερις εκ των οποίων κυκλοφορούν ενισχυτικά και στη γραμμή 1, αφού στο σύνολό τους δεν διαθέτουν κλιματισμό. Μέχρι και περίπου δύο χρόνια πριν, η ΣΤΑΣΥ υποστήριζε πως δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για εγκατάσταση κλιματισμού σε αυτούς, κάτι το οποίο άλλαξε ύστερα από νεότερη διερεύνηση. Πριν από λίγο καιρό, πληροφορίες από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ανέφεραν πως αναζητείται χρηματοδότηση ώστε να προχωρήσει η τοποθέτηση κλιματισμού σε 12 από αυτούς ενώ έχουν ξεκινήσει ήδη οι διαδικασίες για την προετοιμασία του διαγωνισμού μέσω της αναζήτησης αναδόχου για την κατάρτιση των τεχνικών όρων. Ωστόσο, είναι προφανές πως ακόμα και αν ο διαγωνισμός πραγματοποιηθεί σύντομα, πολύ δύσκολα θα δούμε κάποιο αποτέλεσμα μέχρι το επόμενο καλοκαίρι.
Από εκεί και πέρα, εξαγγελίες υπάρχουν και για τη προμήθεια νέων συρμών, συμπεριλαμβανομένων διρευματικών που θα πραγματοποιούν δρομολόγια από και προς το Αεροδρόμιο, με τη χρηματοδότηση μάλιστα να θεωρείται εξασφαλισμένη. Όπως βέβαια μπορεί να φανταστεί κανείς, και σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια από την προκήρυξη του διαγωνισμού μέχρι την παραλαβή τους.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com