Να αξιολογήσουν και τη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών -ανάμεσα σε ένα αριθμό υπηρεσιών του ελληνικού δημοσίου- καλούνται αυτές τις μέρες οι πολίτες, μέσα από την πλατφόρμα axiologisi.ypes.gov.gr. Η αξιολόγηση αυτή βέβαια αφορά μόνο τη βαθμολόγηση της λειτουργίας των μέσων με άριστα το 10, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξαχθούν περισσότερα ποιοτικά δεδομένα.
Μία μορφή άτυπης αξιολόγησης όμως αποτελούν και τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τη χρήση των ΜΜΜ από τους πολίτες της χώρας στο πλαίσιο της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών για το έτος 2024 τα οποία ανακοινώθηκαν πριν λίγες μέρες. Σε αυτά, γίνεται φανερό πως συστηματική χρήση των αστικών συγκοινωνιών γίνεται μόνο από μία μικρή μειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού, ενώ ποσοστό που πλησιάζει τα 2/3 των πολιτών να χρησιμοποιούν ιδιωτικά μέσα για τη μετακίνησή τους.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 16 ετών που απάντησε πως χρησιμοποιεί καθημερινά τα μέσα μαζικής μεταφοράς κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους ανέρχεται σε μόλις 6,7%. Κάθε βδομάδα, (αλλά όχι κάθε μέρα) απάντησε πως χρησιμοποιεί τις συγκοινωνίες το 13,3%, κάθε μήνα το 8,1% και λιγότερο από κάθε μήνα το 10,7%. Η συντριπτική πλειοψηφία (61,3%) απάντησε πως δεν χρησιμοποιεί ποτέ τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Η οικονομική κατάσταση των πολιτών δεν φαίνεται να συνδέεται άμεσα με τη συχνότητα χρήσης των ΜΜΜ, αφού τα σχετικά δεδομένα δείχνουν πως ο «φτωχός» και «μη φτωχός» πληθυσμός χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες με παρόμοιες συχνότητες που έχουν διαφορά μικρότερη από μία ποσοστιαία μονάδα (σ.σ. σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ, το «κατώφλι της φτώχειας» ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών).
Ως κυριότερος λόγος μη χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι ότι οι μετακινήσεις γίνονται με ιδιωτικό μέσο μεταφοράς ή με τα πόδια. Άλλοι λόγοι που αναφέρθηκαν με μικρά όμως ποσοστά (κάτω του 5,5%) ήταν η πολύ χαμηλή συχνότητα των δρομολογίων ή μη βολικά δρομολόγια, ο πολύς μεγάλος χρόνος μετακίνησης, η απουσία δημόσιων συγκοινωνιών στην περιοχή, τα προβλήματα ασφάλειας ή προστασίας, η δύσκολη πρόσβαση λόγω αναπηρίας και το υψηλό κόστος (0,5% για το σύνολο και 1,6% για τον «φτωχό» πληθυσμό).
Πιο αναλυτικά, όσον αφορά την οικονομική επιβάρυνση του πληθυσμού για χρήση των ΜΜΜ, το 40% του συνόλου αναφέρει πως η οικονομική επιβάρυνση είναι μικρή (34,2% για τον «φτωχό» και 41,5% για τον «μη φτωχό» πληθυσμό). Μόνο το 14,3% αναφέρει πως η οικονομική επιβάρυνση είναι μεγάλη, ωστόσο για τον «φτωχό» πληθυσμό το ποσοστό αυτό «εκτοξεύεται» στο 24,5% ενώ για τον «μη φτωχό» είναι 11,9%. Καμία οικονομική επιβάρυνση από την χρήση των ΜΜΜ απαντά πως έχει το 15,2% του συνόλου, ενώ το 30,5% απάντησε πως κανένα μέλος του νοικοκυριού δεν χρησιμοποίησε τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού που φτάνει τα 2/3, η μη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς έχει εδραιωθεί και αυτό δεν έχει να κάνει άμεσα με την οικονομική κατάσταση (εξάλλου η χρήση ιδιωτικού μέσου συνεπάγεται συχνότερα με μεγαλύτερο άμεσο κόστος) ή την περιοχή κατοικίας. Τη στιγμή που η βελτίωση της λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών αποτελεί ζητούμενο για όσους τις χρησιμοποιούν ήδη, η προσέλκυση ακόμα περισσότερων επιβατών φαντάζει ως ένα πολύ δυσκολότερο εγχείρημα.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
