Η προσθήκη περισσότερων καινούριων λεωφορείων στο στόλο των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας αλλά και η έναρξη εκτέλεσης απαραίτητων έργων συντήρησης υποδομών στο Μετρό, όπως η αντικατάσταση παλαιών σιδηροτροχιών στις γραμμές 2 και 3, ήταν οι σημαντικότερες θετικές ειδήσεις για τις αστικές συγκοινωνίες στην πόλη το 2025. Στον αντίποδα, είχαμε την ακατανόητη (και ληφθείσα με αδιαφανείς διαδικασίες) απόφαση για κατάργηση μέρους της υποδομής του ενεργού δικτύου των τρόλεϊ την ίδια στιγμή που άλλες πόλεις επενδύουν στο μέσο αυτό με επιτυχία, αλλά και τη στασιμότητα γύρω από σημαντικά έργα υποδομής ή συντήρησης όπως η σύμβαση -γεφύρι της Άρτας- για την αναβάθμιση των 14 παλαιότερων συρμών της γραμμής του ΗΣΑΠ.
Μέσα στις πρώτες εβδομάδες του 2026 αναμένουμε την ένταξη στον στόλο των τελευταίων από τα νέα λεωφορεία φυσικού αερίου (από την Menarini και την Iveco) τα οποία βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος αλλά δεν έχουν κυκλοφορήσει ακόμα για γραφειοκρατικούςς λόγους, ενώ μέχρι το καλοκαίρι πρέπει να έχουν φτάσει στην Αθήνα 125 ακόμα ηλεκτρικά λεωφορεία από την Yutong. Εν τω μεταξύ, εκκρεμεί και ο επόμενος διαγωνισμός που θα περιλαμβάνει την προμήθεια νέων λεωφορείων, τόσο ηλεκτρικών όσο και -για πρώτη φορά- υδρογόνου, μέρος των οποίων θα χρησιμοποιηθεί για την αντικατάσταση παλαιών οχημάτων τρόλεϊ. Δεν έχει όμως ξεκαθαριστεί αν τελικά θα γίνει προμήθεια και οχημάτων τρόλεϊ σύγχρονης τεχνολογίας IMC τα οποία έχουν τη δυνατότητα να κινούνται και σε σημεία χωρίς εναέριο δίκτυο.
Με τον στόλο πλέον να έχει μικρότερο μέσο όρο ηλικίας και τα παλαιότερα λεωφορεία να έχει αποσυρθεί, το μεγάλο στοίχημα είναι η ενίσχυση ή έστω η αποτροπή μείωσης των δρομολογίων λόγω έλλειψης προσωπικού. Νέες διαδικασίες προσλήψεων πραγματοποιούνται και αναμένονται και το 2026, αλλά η ζήτηση παραμένει αναιμική λόγω των εξίσου αναιμικών οικονομικών απολαβών των οδηγών. Ο χρόνος θα δίξει αν οι εξαγγελίες περί μπόνους και οικονομικές ενισχύσεις από την κυβέρνηση θα φέρουν κάποια αλλαγή σε αυτό το μέτωπο. Επιπλέον, μέσα στο 2026 είναι πιθανό ότι θα δούμε τον επόμενο διαγωνισμό παραχώρησης γραμμών σε ιδιώτες (τον περιμέναμε το 2025) που θα αφορά κυρίως περιαστικές γραμμές της Αθήνας.
Τον Φεβρουάριο του 2026, σύμφωνα με τις υπουργικές εξαγγελίες, αναμένεται ο διαγωνισμός, για πρώτη φορά εδώ και μία 15ετία, για την προμήθεια 15 νεών συρμών του Μετρό, συμπεριλαμβανομένων και συρμών που θα κινούνται προς και από το αεροδρόμιο, δίνοντας λύση σε αυτή τη χρόνια εκκρεμότητα, και καλώς εχόντων των πραγμάτων, μειώνοντας τα προβλήματα βλαβών, καθυστερήσεων και ταλαιπωρίας που παρατηρούνται ολοένα και συχνότερα. Το μεγάλο ερωτηματικό εξακολουθεί να είναι η εξέλιξη του διαγωνισμού για την αναβάθμιση 14 συρμών της γραμμής 1 που οδηγείται από καθυστέρηση σε καθυστέρηση. Σύμφωνα με το τελευταίο χρονοδιάγραμμα, ο πρώτος συρμός αναμένεται να κυκλοφορήσει την άνοιξη αλλά η παράδοση του συνόλου δεν θα ολοκληρωθεί πριν το 2027.
Δύσκολα -προφανώς- θα γίνει πραγματικότητα η φετινή υπουργική εξαγγελία για κλιματισμό στο σύνολο των συρμών του Μετρό από το επόμενο καλοκαίρι αφού «στις αρχές της χρονιάς» αναμένεται και ο σχετικός διαγωνισμός για την αναβάθμιση των συρμών πρώτης γενιάς του Μετρό που δεν διαθέτουν τέτοιο σύστημα. Σε πλήρη εξέλιξη κατά τη διάρκεια του 2026 θα βρίσκεται εν τω μεταξύ τόσο το έργο αντικατάστασης σιδηροτροχιών στα παλαιότερα τμήματα των γραμμών 2 και 3, όσο και άλλα σημαντικά έργα συντήρησης στο δίκτυο της ΣΤΑΣΥ. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι εργασίες σε γέφυρες και κτήρια, ενώ μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα μάθουμε τι εργασίες αποκατάστασης θα απαιτηθούν για το σταθμό Μοναστηράκι που αντιμετωπίζει στατικό πρόβλημα εξαιτίας του νερού.
Η νέα διοίκηση του ΟΑΣΑ, πέρα από τους συνήθεις στόχους του Υπερταμείου, θα πρέπει να ασχοληθεί μέσα στο 2026 με δύο ακόμα σημαντικά ζητήματα: με το νέο διαγωνισμό που αναμένεται για την παραχώρηση του συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου στις συγκοινωνίες της Αθήνας, αφού η αρχική σύμβαση ΣΔΙΤ οδεύει προς τη λήξη της, αλλά και με την παρουσίαση και στη συνέχεια εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής που βρίσκεται υπό υλοποίηση τα τελευταία χρόνια και μέσω του οποίου θα προκύψει ο σχεδιασμός των μεταφορών της πρωτεύουσας με βάση τις σημερινές ανάγκες μέχρι και την επόμενη δεκαετία.
Νέους συρμούς για πρώτη φορά από το 2004 είναι πολύ πιθανό πως θα δούμε να πραγματοποιούν δρομολόγια στον Προαστιακό της Αθήνας αφού από την 1η Ιανουαρίου τίθεται σε εφαρμογή η αναθεώρηση της σύμβασης του δημοσίου με την Hellenic Train, που περιλαμβάνει την προμήθεια 23 νέων συρμών -11 για προαστιακά δρομολόγια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη- ενώ ήδη έχει πραγματοποιηθεί η παραγγελία τους από την Alstom. Αν και δεν έχουμε δει ακόμα τον πλήρη πίνακα των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στη σύμβαση, με βάση προηγούμενες εξαγγελίες είναι πολύ πιθανό πως θα περιλαμβάνονται και εργασίες σε σταθμούς του Προαστιακού της Αθήνας οι οποίοι παρουσιάζουν παρακμιακή εικόνα τα τελευταία πολλά χρόνια.
Η ώρα της αλήθειας θα έρθει το 2026 για κάποια από τα μεγάλα έργα υποδομών μεταφορών που πραγματοποιούνται στην Αθήνας ή έχουν εξαγγελθεί. Μέσα στη χρονιά αναμένεται η ολοκλήρωση της εκσκαφής της σήραγγας της γραμμής 4 του Μετρό για έναν από τους δύο μετροπόντικες. Ωστόσο, αν μέχρι τότε δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η εκσκαφή στο σύνολο των σταθμών της γραμμής, δεν θα μπορεί να κρυφτεί άλλο πως πρόκειται για ένα έργο που βρίσκεται σε τέλμα, με σίγουρη την πολυετή καθυστέρηση προς τα μέσα τουλάχιστον της δεκαετίας του 2030. Οι ιθύνοντες -που με κάθε ευκαιρία και με μεγάλη ευκολία εξαγγέλουν επεκτάσεις του Μετρό με άγνωστο ορίζοντα υλοποίησης- θα βρεθούν προ των ευθυνών τους και όσων αφορά το έργο της επέκτασης της γραμμής 2 προς το Ίλιον, αφού ο σχετικός διαγωνισμός έχει κολλήσει στην Α’ φάση λόγω μη εξασφαλισμένης χρηματοδότησης.
Εφόσον οι σχετικές εξαγγελίες γίνουν πραγματικότητα, μέσα στο 2026 υπάρχουν ελπίδες πως θα συνεχιστεί η προσπάθεια για αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας (με μεγαλύτερο επίτευγμα μέχρι στιγμής να είναι η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων) και θα τεθούν οι βάσεις για την περαιτέρω βελτίωση της εξυπηρέτησης των επιβατών τα επόμενα χρόνια μέσα και από νέες επενδύσεις. Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή κατάσταση απαιτεί εντατικοποίηση των ενεργειών, με την επέκταση των δικτύων (πέραν των οδικών) και την συντήρηση και αναβάθμιση των υποδομών να αποτελεί ζητούμενο.
Εμείς ευχόμαστε οι καλές ειδήσεις μέσα στο 2026 να είναι περισσότερες από τις αρνητικές και σε όλους τους αναγνώστες του Athens Transport ευχές για προσωπική και οικογενειακή ευτυχία.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
